Қазақстан Республикасының Конституциялық кеңесі еліміздің конституциялық құқығы саласындағы ғылыми еңбектер мен зерттеулердің ерекше кітапханасын құруды жоспарлап отыр.
Кеше дәстүрліге айналған құқықтық диалогтар аясында қатысушылар Қазақстанның конституциялық құқығы классиктерінің заң ғылымына қосқан рөлі мен маңызын талқылады. Оқиғаны Нұр-Сұлтан Назарбаев қоры мен Сорбонна-Қазақстан институты ұйымдастырып, Қазақстан Республикасы Конституциялық кеңесінің қатысуымен өтті. Конституциялық соттың төрағасы Қайрат Мәми шараны ашып, мұндай жақсы дәстүр тек олардың еңбектерін құрметтеумен ғана шектелмей, сонымен қатар жастарға құнды ақпаратты жеткізуге мүмкіндік беретінін атап өтті, бұл интеллектуалдық сабақтастықты қамтамасыз етеді.
– Конституциялық құқықтың аса көрнекті классиктерінің еңбегі – тәуелсіздіктің 30 жылдығынан кейін Қазақстанның мықты тәуелсіздігін жариялауға мүмкіндік бергенінде, – деді Конституциялық кеңестің төрағасы. – Олардың идеялары мен ғылыми еңбектері мемлекет билігінің және басқару институттарының негізін қалады. Конституцияшылдықтың прогрессивті дамуы, айқын құрылған мемлекеттік құқық жүйесі де назарға алынды.
Қайрат Мәми отандық конституциялық құқықтың қалыптасуына үлес қосқан тұлғалардың есімдерін атап өтті. Ең алдымен, академик Салық Зимановты атап өтті, оның «Қазақ құқығының көне дүниесі» энциклопедиясы, «Қазақстанның 18 ғасыр соңы мен 19 ғасырдың бірінші жартысындағы әлеуметтік-саяси құрылымы», «Ұлттық мемлекеттілік және халықтарды жақындастыру» сынды зерттеулері отандық құқық ғылымының классикасы саналады.
Қазақстанның құқық ғылымы мен білім беруінің ұйымдастырушыларының бірі, академик Ғайрат Сапарғалиевтің тұлғасы ерекше аталды. Ол бірден үш Конституция жобасын – 1978 жылғы Қазақ КСР Конституциясы мен тәуелсіз Қазақстанның 1993 және 1995 жылғы Конституцияларын дайындауға қатысқан. Қазіргі заңгерлер оның оқулықтары арқылы білім алуда.
Конституциялық кеңестің төрағасы арнайы атап өткен тағы бір тұлға – Қазақ заң және халықаралық қатынастар институтының бұрынғы ректоры академик Сұлтан Сартаев және Қазақстан Президенті жанындағы Конституция жобасына сараптамалық кеңес мүшесі болған Владимир Ким. Владимир Кимнің «Жасалу жылдары» атты кітабында Елбасының конституциялық-құқықтық көзқарастарының жан-жақты талдауы берілген.
Қайрат Мәми сөзінің соңында тыңдаушыларға бастама жолдады:
– Заң ғылымының әрі қарай дамуының маңызын түсіне отырып, қазіргі уақытта, әсіресе конституциялық құқық саласында, ғылыми еңбектер мен зерттеулердің ерекше кітапханасын құру қажеттігі туындап отыр, – деді Конституциялық соттың төрағасы.
– Бұрын жарияланған ғылыми мақалалар мен монографиялар, оқулықтар мен құқықтық әдебиеттерді Конституциялық кеңеске жолдауды ұсынамын.
Қайрат Мәми кітапханаға қолжетімділік тек ғалымдар үшін ғана емес, сондай-ақ барлық тәжірибелі заңгерлер мен дәрігерлер үшін де ашық болатынын айтты. Бұл шара ұлттық құқықтық мәдениетті қалыптастыруға, сондай-ақ белсенді ғалымдар мен жастар үшін үлкен ынталандыру болатынын, өздерінің ғылыми үлестерінің мемлекет құрылуына қосқан үлес ретінде мойындалатынын атап өтті.
Қазақстан Президенті жанындағы Адам құқығы жөніндегі комиссия төрағасы, Нұр-Сұлтан Назарбаев қорының орынбасары Игорь Рогов жарияланған танымал тұлғалар тізімі ресми емес екенін нақтылады; ол әріптестер мен қоғам пікірлері негізінде қалыптастырылған. Шараға дайындық кезінде жоғары мәртебеге ие болуға лайық тұлғалар жайында пікірталас кезінде қаза болған ғалымдардың есімдері ғана қарастырылған, бұл талқылаудың ауқымын шектеп, мүмкін болатын субъективті келіспеушіліктерді азайтуға бағытталған.
Игорь Рогов сондай-ақ тізімге енгізуге болатын үміткерлерді атап өтті. Мысалы, елімізге көп еңбегі сіңген академик, Қазақстан Республикасының Конституциялық соты төрағасы Мұрат Баймахановты да көрнекті ғалымдармен қатар қою керек. Ерекше атап өту керек тағы бір тұлға – Нағашбай Шайкенов. Ол 1993-1995 жылдары Қазақстан Республикасының әділет министрі болған, кейін ҚР Премьер-министрінің орынбасары қызметін атқарып, бірыңғай құқықтық саясат пен заң реформаларын басқарған. Қазақстанның қазіргі Конституциясын жасауда үлкен үлес қосқан Қонстантин Колпаков туралы айтпау мүмкін емес.