«Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті» КЕАҚ-ның Климаттың өзгеруімен күресу және парниктік газдар шығарындыларын азайту жөніндегі 2024-2029 жылдарға арналған Бағдарламасы
Климаттың өзгеруі әлемнің барлық континенттері мен елдеріне әсер ететін қазіргі заманның ең маңызды жаһандық қауіп-қатерлерінің бірі болып табылады. «Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті» коммерциялық емес акционерлік қоғамы (бұдан әрі – Қоғам/Университет) климаттың өзгеруіне қарсы белсенді шаралардың маңыздылығын мойындайды және парниктік газдарының шығарындыларын азайтуға, хабардарлықты арттыруға және климаттың өзгеруіне байланысты қиындықтарға тиімді жауап беруге қабілетті мамандарды даярлауға бағытталған бағдарламаны іске асыру бойынша міндеттемелер қабылдайды.
Бағдарламаның мақсаты 2029 жылға қарай парниктік газдарының шығарындыларын 40%-ға азайту, жаңартылатын энергия көздерін енгізу, университет инфрақұрылымының энергия тиімділігін арттыру, озық экологиялық тәжірибені енгізу және халықтың хабардарлығын арттыру арқылы климаттың өзгеруімен белсенді күресу болып табылады.
Бағдарламаның міндеттері:
- Парниктік газдар шығарындыларының ағымдағы жай-күйіне талдау жүргізу (1 және 2 ауқым) және оларды азайту жоспарын әзірлеу;
- Энергия тиімділігін арттыру және парниктік газдар шығарындыларын азайту мақсатында университеттің инфрақұрылымын жаңарту;
- Университет кампустарында жаңартылатын энергия көздерін (күн және жел энергиясы) енгізу және пайдалану;
- Барлық білім беру бағдарламаларына климаттың өзгеруімен күресу бойынша курстарды енгізу;
- Климаттың өзгеруі және тұрақты даму мәселелері бойынша профессор-оқытушылар құрамы мен қызметкерлердің біліктілігін арттыру;
- Халықтың климат мәселелері туралы хабардар болуын арттыру үшін білім беру науқандарын және волонтерлік бастамаларды ұйымдастыру;
- Университет кампусында парниктік газдар шығарындыларын азайту жөніндегі бағдарламаларды әзірлеу және іске асыру;
- Орындалу барысын бағалау үшін шығарындылар мониторингі жүйелерін және жыл сайынғы аудиттерді енгізу.
Бағдарламаны жүзеге асыру кезеңдері
Негізгі іс-шаралар:
-
Парниктік газдар шығарындыларының ағымдағы жай-күйін талдау (1-ші және 2-ші аумақ).
-
Климаттың өзгеруімен күресу бойынша білім беру курстарын әзірлеу.
-
Климаттың өзгеруі және тұрақты даму мәселелері бойынша ПОҚ біліктілігін арттыру.
Жауаптылар: Жаратылыстану және география факультетінің деканы, Академиялық қызмет жөніндегі проректоры.
-
Университет ғимараттарының энергетикалық аудитіне дайындық және модернизациялау жоспарын жасау.
-
Жаңғыртылатын энергия көздерін (күн батареялары, энергия үнемдейтін жылу және жарықтандыру жүйелері) енгізу арқылы университет инфрақұрылымын жаңғырту.
-
Университеттің барлық білім беру бағдарламаларына климаттың өзгеруімен күресу бойынша курстарды енгізу.
-
Климаттың өзгеруімен күресудің инновациялық әдістерін әзірлейтін ғылыми зертханалар мен орталықтарды құру.
-
Білім алушылар мен қызметкерлерге климаттың өзгеруі мәселелері бойынша білім беру науқандары.
-
Парниктік газдар шығарындыларын азайту нәтижелерін мониторингтеу және бағалау.
-
Климаттың өзгеруіне қарсы күресте тәжірибе алмасу мақсатында халықаралық ұйымдармен ынтымақтастықты кеңейту**.
Күтілетін нәтижелер
- Парниктік газдар шығарындыларын 40%-ға азайту.
- Климаттың өзгеруімен күресу курстарын барлық білім беру бағдарламаларына енгізу.
- Ғылыми басылымдар санын 50%-ға арттыру.
- Университет ғимараттарының энергия тиімділігін 30%-ға арттыру.
- Білім алушылар мен қызметкерлердің экологиялық бастамаларға белсенді қатысуы.
Білім алушылар мен қызметкерлердің экологиялық бастамаларға белсенді қатысуы.
- Парниктік газдар шығарындыларын 40%-ға азайтуға қол жеткізу.
- Климаттың өзгеруі курстарын барлық білім беру бағдарламаларына толық енгізу.
- Басылымдар санын 50%-ға арттыру.
- Білім алушылар мен қызметкерлерге білім беру науқандарын жүзеге асыру.
- Университеттің инфрақұрылымын жаңғыртуды аяқтау.
Бағдарламаны жүзеге асыру үшін ресурстар
Қаржы ресурстары:
- Инфрақұрылымды жаңғырту (күн панельдері, энергияны үнемдейтін жарықтандыру және жылу жүйелері).
- Ғылыми зерттеулер мен жобаларды қаржыландыру.
- Тренингтер мен тәрбиелік бастамаларды ұйымдастыру.
Адам ресурстары:
- ПОҚ және ғылыми қызметкерлер курстарды әзірлеуге және зерттеулер жүргізуге.
- Жаңғырту жобаларын жүзеге асыру үшін техникалық персонал.
Техникалық ресурстар:
- Жаңартылатын энергия көздері және энергия тиімділігі саласындағы зерттеулерге арналған жабдықтар.
- Климаттың өзгеруін зерттеуге арналған зертханалар.
Сыртқы ресурстар:
- Халықаралық гранттар мен инвестицияларды тарту.
- Мемлекеттік және жеке ұйымдармен ынтымақтастық.
Жауапты бөлімдер
Бағдарламаның негізгі орындаушысы: Жаратылыстану және география факультетінің деканы. Декан климаттың өзгеруімен күресу бойынша барлық қызметті, соның ішінде қалдықтарды басқаруды және экологиялық бастамаларды жүзеге асыруды үйлестіреді, сондай-ақ бағдарламаның орындалуына жалпы бақылауды жүзеге асырады.
Бағдарламаны жүзеге асыруда қолдау көрсету:
- Академиялық қызмет жөніндегі проректоры – климаттың өзгеруіне қарсы күрес жөніндегі білім беру бағдарламаларын іске асыруға және қызметкерлер мен студенттердің кәсіби деңгейін арттыруға жауапты;
- Қаржы және инфрақұрылымды дамыту жөніндегі проректоры – университеттің инфрақұрылымын жаңғыртуға, энергияны үнемдейтін технологияларды енгізуге және климаттың өзгеруіне қарсы бағытталған қаржылық ресурстарды тиімді пайдалануға жауапты.
Университет департаментарының қатысуы:
- Инфрақұрылымды дамыту жөніндегі департаменті – университет инфрақұрылымын жаңғыртуды, оның ішінде күн батареяларын орнатуды, энергияны үнемдейтін жарықтандыру және жылыту жүйесін енгізуді, сондай-ақ қалдықтарды бөлек жинау жүйелерін енгізуді және барлық экологиялық бастамаларды техникалық қолдауды қамтамасыз етеді;
- Білім беру бағдарламаларын талдау департаменті - оқудың барлық деңгейлерінде университеттің оқу бағдарламаларында климаттың өзгеруімен күресу, тұрақты даму және қалдықтарды басқару бойынша курстарды әзірлеумен және енгізумен айналысады;
- Академиялық мәселелер жөніндегі департаменті – ресурстарды тұрақты басқару, көміртегі іздерін азайту және қоршаған ортаға жауапкершілік мәселелері бойынша қызметкерлер мен студенттердің біліктілігін арттыру мақсатында тренингтер, шеберлік сыныптары мен оқу іс-шараларын ұйымдастырады;
- Ғылым департаменті – климаттың өзгеруіне қарсы күрес, қалдықтарды тұрақты басқару және қоршаған ортаға теріс әсерді азайту бойынша инновациялық шешімдерді әзірлеу саласындағы ғылыми зерттеулер мен жарияланымдарды үйлестіреді.
Бақылау және есеп беру тәртібі
Бағдарламаның орындалу барысы туралы тоқсан сайынғы есептерді жаратылыстану және география факультетінің деканы талдау және түзету үшін ұсынады. Бағдарламаның іске асырылуын бағалау және қажетті өзгерістер енгізу үшін университет кеңесінің жыл сайынғы отырыстары. Бағдарлама бойынша қорытынды есеп 2029 жылдың қараша айында дайындалып, университеттің ғылыми конференциясында баяндалады.
Тәуекелдерді басқару
Компанияның осы Бағдарламасын іске асыру кезінде тәуекелдерді басқару университеттің Директорлар кеңесінің 2022 жылғы 15 шілдедегі № 5 хаттамамен шешімімен бекітілген Университеттің тәуекелдерді басқару саясаты шеңберінде жүзеге асырылады. Осы Бағдарламаны іске асыру Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес тәуекелдер тізілімінде көрсетілген мынадай тәуекелдерге әкелуі мүмкін.