«Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің» су ресурстарын үнемдеу және тиімді пайдаланудың 2024-2029 жылдарға арналған бағдарламасы

Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті су ресурстарының экологиялық тұрақтылық үшін маңызды аспектісі болып табылатын аймағында, Алматы қаласында орналасқан. Университетке жақын орналасқан су қоймасы — Қапшағай су қоймасы — қала мен аймақты сумен қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Университет су үнемдеу және оның тиімді пайдаланылуы мәселесіне өз үлесін қосуға ұмтылу мақсатында, су ресурстарын пайдалану тиімділігін арттыру және тұтынуды азайтуға бағытталған жүйелі бағдарламаны әзірледі.

Мақсаттары мен міндеттері

Бағдарламаның негізгі мақсаты — университеттің су ресурстарын тұрақты басқаруды қамтамасыз ету, су тұтынуды азайтуға, су үнемдеуді насихаттауға және заманауи технологияларды енгізуге басымдық беру.

Бағдарламаның міндеттері:

• Су тұтынуды азайту: Университет аумағында су тұтынуды 5 жыл ішінде 20%-ға азайту.
• Хабардарлықты арттыру: Студенттер мен университет қызметкерлерінің су үнемдеу маңыздылығы туралы хабардарлығын арттыру үшін ақпараттық кампаниялар мен білім беру іс-шараларын ұйымдастыру.
• Технологияларды енгізу: Университет инфрақұрылымында су үнемдейтін технологияларды енгізу, оның ішінде су жинау және қайта пайдалану жүйелерін орнату.
• Басқаруды жетілдіру: Университет аумағында және оның маңайындағы су ресурстары мен су объектілерін басқаруды оңтайландыру, олардың тиімділігін арттыру және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету.

Негізгі іс-шаралар:

• Су үнемдеу және экологиялық жауапкершілік бойынша білім беру курстарын әзірлеу және өткізу;
• Университет ғимараттары мен кампустарында су ресурстарын пайдалану жүйесін аудиттеу;
• Қазіргі су тұтынуды талдау, ағып кетулер мен оңтайландыру мүмкіндіктерін анықтау;
• Суды тиімді пайдалану және су ресурстарын сақтау бойынша тренингтер ұйымдастыру және өткізу;
• Су ресурстарын тұрақты пайдалану бойынша курстарды оқу бағдарламаларына енгізу;
• Су үнемдеу инфрақұрылымын модернизациялау (жаңбыр суын жинау жүйелерін орнату, сантехниканы модернизациялау);
• Су үнемдеу және су ресурстарын тиімді пайдалану саласында ғылыми жобаларды әзірлеу және іске қосу;
• Су ресурстарын тұрақты басқару мәселелері бойынша ғылыми журналдар мен конференцияларда жарияланымдар санын арттыру;
• Барлық факультеттердің оқу бағдарламаларына суды үнемдеу принциптерін енгізу;
• Суды минимизациялайтын жүйелерді енгізу (мысалы, су рециркуляциясы жүйелері);
• Тиімді әдістер мен мониторингтің арқасында су тұтынуды 10%-ға азайту;
• Халықаралық ұйымдармен су үнемдеу мәселелері бойынша ынтымақтастықты кеңейту;
• Барлық факультеттердің оқу бағдарламаларына суды үнемдеу принциптерін енгізу, практикалық мысалдармен толықтыру;
• Жергілікті жерде суды қайта өңдеу және қайта пайдалану жүйелерін енгізу;
• Жаңа технологиялар мен мониторинг арқылы су тұтынуды 10%-ға азайту;
• Халықаралық ұйымдармен тәжірибе алмасу арқылы су үнемдеу саласындағы ынтымақтастықты кеңейту.

Күтілетін нәтижелер:

• Бес жыл ішінде жалпы су тұтынуды 20%-ға азайту.
• Студенттер мен қызметкерлер арасында су үнемдеудің маңыздылығы туралы хабардарлықты арттыру.
• Жаңбыр суын жинау және жер асты суын толықтыру арқылы жаңартылатын су көздерін пайдалану үлесін арттыру.
• Университет аумағында экологиялық мәдениетті нығайту және тұрақты практикаларды қалыптастыру.

Жауапты бөлімдер

Бағдарламаның негізгі орындаушысы: Жаратылыстану және география факультетінің деканы — бағдарламаның негізгі орындаушысы болып табылады. Ол су ресурстарын басқару және сақтау бойынша барлық іс-шараларды үйлестіреді.

Бағдарламаны жүзеге асыруға көмек көрсету:
• Академиялық мәселелер жөніндегі проректор — су ресурстары мен олардың тұрақты басқаруымен байланысты білім беру бағдарламаларын енгізуге жауапты;
• Қаржы және инфрақұрылым дамыту жөніндегі проректор — университеттің инфрақұрылымын жаңғыртуға, соның ішінде су құбырлары мен кәріз жүйесін жаңартуға жауапты.

Университет департаменттерінің қатысуы:
• Инфрақұрылымды дамыту жөніндегі департамент — университеттің инфрақұрылымын жаңғыртуға жауапты, соның ішінде тиімді су құбыры мен кәріз жүйелерін орнатуды қамтамасыз етеді;
• Білім беру бағдарламаларын талдау департаменті — су ресурстарын басқару және сақтау мәселелері бойынша курстарды әзірлеу және енгізу бойынша жұмыс істейді;
• Академиялық мәселелер жөніндегі департамент — қызметкерлер мен студенттер үшін су ресурстарын басқару саласында біліктілікті арттыру тренингтері мен семинарлар ұйымдастырады;
• Ғылым департаменті — су ресурстарын зерттеу және олардың тұрақты пайдалану әдістері бойынша ғылыми зерттеулер мен жарияланымдарды үйлестіреді.

Бақылау және есеп беру тәртібі

• Тоқсандық есептер бағдарламаның жүзеге асырылуы туралы факультет деканына ұсынылады, ол есептерді талдап, қажет болған жағдайда түзетулер енгізеді.
• Жыл сайынғы университет басқармасының отырыстары бағдарламаның орындалуын бағалау және қажет болған жағдайда өзгерістер енгізу үшін өткізіледі.
• Бағдарламаның қорытынды есебі 2029 жылдың қарашасында дайындалып, университеттің ғылыми конференциясында ұсынылады.

Тәуекелдерді басқару

• Бұл бағдарламаны іске асыру кезінде тәуекелдерді басқару университеттің тәуекелдерді басқару саясаты аясында жүзеге асырылады, ол 2022 жылғы 15 шілдеде университеттің директорлар кеңесінің шешімімен №5 хаттамамен бекітілген.
• Бағдарламаны жүзеге асыру барысында келесі тәуекелдер туындауы мүмкін, олар университеттің тәуекелдер реестрінде көрсетілген (Қосымша 1).