Ақтолқын Құлсариева, философия ғылымдарының докторы, профессор, Абай атындағы ҚазҰПУ-дың ғылыми жұмыс және халықаралық ынтымақтастық жөніндегі проректоры:
– Ғалым әйел ретінде мен Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың адами капиталдың жаңа сапасын әртүрлі тәсілдермен, соның ішінде әйелдердің мүмкіндіктерін кеңейту арқылы дамытуға бағытталған мемлекеттік саясаты туралы айтқым келеді.
Әлемдегі, оның ішінде ғылымдағы гендерлік теңгерімсіздік - бұл бекітілген факт. Қолда бар соңғы деректерге сәйкес, əйелдер жаһандық деңгейде жоғары білімге ұмтылып жатқанда (университет түлектерінің жартысынан көбін құрайды), əйелдер əлемдегі зерттеушілердің үштен бірінен азын құрайды; Сонымен қатар, жүйелік кемсітушілікке байланысты әйелдер әлем бойынша ғылыми-зерттеу және әзірлемелердегі позициялардың 30%-дан азын иеленеді.
Ерлер мен әйелдер арасындағы бұл алшақтық көптеген себептерге байланысты – экономикалық дамудан кемсітушілікке дейін, әйел жынысына қатысты теріс пікірден кейін гендерлік аспектіні құрайтын ауыр таныс стандартты стереотиптерге дейін.
Нұрсұлтан Назарбаев ұлттың прагматикалық саясаткері ретінде стереотиптердің салдарынан әйел ақылын жоғалтуға болмайтынын, әйелдерсіз және олардың зияткерлік капиталынсыз ел даму деңгейі бойынша алға шыға алмайтынын бұрыннан түсінген болатын. Нәтижесінде Қазақстан БҰҰ күн тәртібінің барлық негізгі мәселелері бойынша гендерлік теңдікке қол жеткізуге және әйелдердің мүмкіндіктерін кеңейтуге ерекше назар аударады. Әйелдерді ерлермен қатар тең мүмкіндіктермен қамтамасыз ету – «Қазақстан-2050» ұзақ мерзімді Даму Стратегиясының маңызды тармақтарының бірі. ҚР-да гендерлік теңдік саласында институционалдық негіз құрылды. Елімізде «Тұрмыстық зорлық –зомбылық профилактикасы туралы» және «Ерлер мен әйелдердің тең құқықтарының және тең мүмкіндіктерінің мемлекеттік кепілдіктері туралы» ҚР гендерлік бағдарланған екі заңы жұмыс істейді. 2016 жылдан бастап ҚР Президентінің Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасындағы 2030 жылға дейінгі отбасылық және гендерлік саясат тұжырымдамасы табысты іске асырылуда.
Соңғы мәліметтер бойынша, бүгінде саяси мемлекеттік қызметшілер арасында 10% - дан астамы – әйелдер. Шағын және орта бизнестің барлық субъектілерінің 43% - ын адамзаттың әдемі жартысының өкілдері басқарады, олар барлық жұмыс орындарының 31% - ын қамтамасыз етеді. Әйелдердің мүмкіндіктерін кеңейтудің осындай қолайлы жағдайларын негізге ала отырып, Қазақстан Дүниежүзілік экономикалық форумның Жаһандық бәсекеге қабілеттілік индексінде «Әйелдердің экономикалық қатысуы және мүмкіндіктері» көрсеткіші бойынша 30-шы орынға ие болғаны таңқаларлық емес.
